جاذبه های گردشگری آذربایجان غربی
معرفی شهرستان خوی
شهرستان خوی یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان غربی است. مرکز این شهرستان شهر خوی است. جمعیت شهرستان خوی طبق سرشماری سال (۱۳۹۵) برابر با۳۴۸٬۶۶۴نفر٬ که ازاین تعداد ۱۹۸٬۸۴۵نفر ساکن شهر خوی هستند.
اولین شهر استان آذربایجان غربی از نظر وسعت و دومین شهر این استان از نظر جمعیت است.
تقسیمات کشوری
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۹۰ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
بخش‌ها
بخش مرکزی
بخش صفائیه (مرکز بخش زرآباد)
بخش ایواوغلی (مرکز بخش ایواوغلی)
بخش قطور (مرکز بخش قطور)
شهرها
شهر خوی
شهر فیرورق
شهر دیزج دیز
شهر ایواوغلی
شهر زرآباد
شهر قطور
موقعیت جغرافیایی
شهرستان خوی با وسعتی بالغ بر ۵٬۵۴۸ کیلومتر مربع در شمال غرب ایران و منطقه آذربایجان و در مرز کشور ترکیه واقع شده‌است.
فرهنگ و زبان
مردم شهرستان خوی به زبان ترکی آذربایجانی
تکلم می‌کنند و مسلمان و شیعه مذهب هستند. ناحیۀ مرزی قطور جزو این شهرستان محسوب می‌گردد، که با زبان کردی (گویش کرمانجی) صحبت می کنند .
آثار تاریخی- باستانی و جاذبه‌های طبیعی
برج شمس تبریزی: مدفن عارف ایرانی و مراد مولوی - دوره سلجوقی یا صفوی
پل خاتون (خاتین کؤرپوسو) - دوره حکومت دنبلی‌ها
دروازه سنگی (قالا قاپیسی) - دوره ایلخانی
عمارت حکومتی - دوره قاجاریه
بازار سرپوشیده: یکی از بازارهای تاریخی ایران محسوب میشود و سبک‌های معماری صفوی، دنبلی و قاجاری در آن دیده میشود.
خانه کبیری‌ها - دوره صفوی یا دنبلی
حمام محمدبیگ - دوره دنبلی
دبیرستان خسروی - دوره پهلوی
کنسولخانه روسیه، مساجد قدیمی مطلب‌خان، ملاحسن، شاه، حاجی بابا و خان - دوره قاجاری
کلیساهای سورپ سرکیس و ماهلازان، امامزاده سید بهلول از نوادگان امام علی النقی، مقبره آقا میر یعقوب، پل هوایی بزرگ قطور در محور مواصلاتی راه آهن آسیا- اروپا
قلعه کوراوغلو و چنلی بئل (کمره مه‌آلود) مشهورش در کوهی نزدیک پل قطور
دژ بسطام در روستای بسطام در شهرستان چایپاره متعلق به دوره اورارتو
زیرساخت‌های فرهنگی
چند نشریه هفتگی «خوی، اورین خوی، ندای خوی، دار الصفا، فرهنگ شمس و چالدران، اقتصاد آذربایجان» منتشر می‌شوند.
دانشگاه آزاد اسلامی با حدود ۵۳۰۰ دانشجو، دانشگاه پیام نور با حدود ۲۵۰۰دانشجو، دانشکده پرستاری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشکده علوم قرانی، حوزه علمیه نمازی، مرکز تربیت معلم و دانشگاه‌های غیردولتی علامه خویی، زرینه و شمس از مراکز علمی - آموزشی شهر به شمار می‌آیند و دانشگاه دولتی خوی نیز در دست ساخت می‌باشد.
تولیدات کشاورزی
شهرستان خوی از نظر تولید عسل رتبه نخست را در کشور به خود اختصاص داده‌است. در این شهرستان ۱۹۳ هزار کندو وجود دارد که در حدود ۶ هزار تن عسل، معادل ۶۵ درصد عسل تولیدی ۱۳۸۷ در استان آذربایجان غربی و ۲۰ درصد عسل تولیدی کشور را شامل میشود.
بسیاری از مزارع شهرستان خوی مزرعه گل آفتابگردان است و این شهرستان یکی از مهمترین تولید کنندگان تخمهٔ گل آفتابگردان در سراسر کشور به شمار می‌آید. گفته میشود طرح فرودگاه این شهرستان از نمای بالا به شکل گل آفتابگردان طراحی شده‌است.
راه ترانزیت
شهرستان خوی با وجود قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم تنها راه مرزی نزدیک به کشور ترکیه است. در تاریخ ۲۶ فروردین ۱۳۹۰ مرز رازی با حضور وزرای خارجهٔ ایران و ترکیه و مقامات محلی بطور رسمی گشایش یافت.
فرودگاه خوی
فرودگاه خوی در مهر سال ۸۳ به بهره‌برداری رسیده‌است.
پایانه مسافربری
پایانه مسافربری سردار شهید حاج محمد حنیفه درستی در دو طبقه به عنوان بزرگترین پایانه مسافربری شمال غرب و غرب کشور در سال ۱۳۸۷ به بهره‌برداری رسید. ظرفیت روزانه این ترمینال مسافربری برای جابجایی مسافر ۴٬۵۰۰ نفراست.
منطقه ویژه اقتصادی خوی
منطقه ویژه اقتصادی شهرستان خوی در جنوب شهرستان خوی در جاده خوی به سلماس و ارومیه به مساحت یکهزار و چهل هکتار در زمینهای روبروی شهرک صنعتی جاده فرودگاه این شهر تعیین شده با امکانات :فرودگاه خوی - نیروگاه سیکل ترکیبی خوی - شهرک صنعتی خوی و...، هم اکنون در حال انجام کارهای مقدماتی خود در هیئت دولت می باشد.
این منطقه در غرب شهرستان خوی واقع شده و بخشی از شهر خوی و جاده قطور و گذرگاه مرزی رازی را شامل میشود. خوی تنها شهریست که راه آهن ایران به کشور ترکیه و اروپا را داراستو مسافت زمینی آن با شهر وان در کشور ترکیه از طریق بازارچه رازی ۱۲۰ کیلومتراست. که با وجود ساخت دو پل امکانات مسافری مرز رازی هم به ترانزیت و کامیون هم مهیاشود با امکانات زیر بنائی پایانه بزرگ شهید درستی خوی فرودگاه خوی و ایستگاه راه آهن رازی خوی شاهد پیشرفت و روز افزون این مناطق ویژه و آزاد در شهرستان خوی خواهیم بود.هم اکنون در حال انجام کارهای مقدماتی خود در هیئت دولت می باشد.
درباره تاریخچه این شهرستان باید گفت، هرچند که یافته‌های باستانشناسی پیشینه سکونت انسان در دشت خوی را به ده هزار سال قبل می‌رسانند، اما آثار مکتوبی که در آنها نشانه‌هایی از منطقه یافت شود مربوط به سنگ نوشته‌ها و گل نوشته‌های سومری، آشوری و اورارتویی است. به گمان بسیاری پژوهشگران، منطقه «آراتتا»ی کتیبه‌های سومری، همان منطقهای است که چندقرن بعد در کتیبه‌های آشوری با نام «سانگی بوتو» (خوی، مرند و محال گونئی) از آن یاد شده‌است.
وجود آثار درخشان تمدن اورارتویی با قدمتی سه هزار ساله در جای جای این سرزمین نشانی از کهنسالی آن دارد. در دوران اسلامی این سرزمین همیشه با نام «خوی» شناخته شده و نقشی بسزا در روند حوادث تاریخی داشته‌است. نقش تأثیرگذار در جنگ سرنوشت ساز ترکان سلجوقی با امپراتوری روم در ملازگرد، پایگاه مقاومت‌های سلطان شیردل جلال الدین خوارزمشاه در مقابل مغولان، میدان جنگ مشهور چالدران مابین قزلباشان صفوی و امپراتوری عثمانی، مرکز سوق الجیشی شاهزاده عباس میرزا در جنگ‌های ایران وروس در دورة قاجار از جمله آن‌هاست.
مردم شهرستان خوی به ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند. مسلمان و شیعه مذهبند و اقلیتی نیز سنی مذهب می‌باشند.
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
بخش‌های شهرستان خوی شامل، بخش مرکزی، بخش صفائیه (مرکز بخش زرآباد)، بخش ایواوغلی (مرکز بخش ایواوغلی) و بخش قطور (مرکز بخش قطور) می‌باشد.
شهر خوی، شهر فیرورق، شهر دیزج دیز، شهر ایواوغلی، شهر زرآباد و شهر قطور نیز شهرهای شهرستان خوی را تشکیل می‌دهند.
بلندترین کوه آن کوه اورین (در زبان ترکی به معنی بزرگ و با عظمت) با ارتفاعی بیش از ۳۶۵۰ متر چون مادری سپید قبا شهر را در آغوش کشیده و با رودخانه‌ها و چشمه‌های جوشانش آب حیات را در رگ‌های او به جریان انداخته‌است و «قوتور»، «آغ‌چای» و «قودوق‌بوغان» از مهمترین رودخانه‌های آن هستند. آب و هوای آن کوهستانی است و هر ساله زمستان‌هایی سخت سرد و برفی، بهارانی عطرناک، تابستان‌هایی ملایم و گاه معطوف به گرمی و پاییزهایی رنگارنگ و هزار رنگ چهره‌ای چهار فصل به منطقه می‌بخشند.
آداب و رسوم خوی تلفیقی از آیین‌های پیش از اسلام و اسلامی است. عاشیق‌ها (و یا همان اوزان‌های قدیمی) نماد فرهنگ اصیل منطقه، هنوز نیز در زندگی مردم حضوری چشمگیر دارند و هرچند که بسیاری آداب و رسوم ملی در اثر زندگی نوین‌شده امروزی به ورطه فراموشی سپرده شده‌اند ولی باز گاه گاهی در گوشه و کنار خصوصا در روستاها دیده می‌شوند. کوسا، سایاچی، آیین برداشت گندم (تاخیل)، عروسی‌های پر دبدبه و مفصل، نامگذاری فرزندان، ختنه پسران (سنت)، طلب باران، روز قوچ رسم ننه تپه، رسم خضر نبی (خیدیر نبی) و… نمونه‌هایی از این آیین‌های در حال فراموشی هستند.
درباره جاذبه‌های طبیعی شهرستان خوی نیز باید گفت، بارش متوسط سالیانه ۴۰۰-۳۰۰ میلی‌متری و وجود کوهستان‌های برف گیر در چهار طرف شهر مناظر طبیعی زیبا و بکری را در دل این منطقه از کشور به وجود آورده‌است. خصوصا اواخر بهار و اوایل تابستان بهترین روزهای گردش و انتفاع از این موهبات الهی هستند که تفرجگاه پئره، جهنم دره خوی، قولو دره‌سی،آلیشیق، ییلاق حاجی بیگ (حاجی بیگ یایلاغی)، قره دره، مامیش‌خان، قریس، دامنه‌های کوه اورین و دهها چشمه جوشان از دل زمین تنها تعدادی از مکانهای طبیعی و دیدنی این شهرستان هستند.
از جمله آثار تاریخی شهرستان خوی، برج شمس تبریزی ، پل خاتون، بازار سرپوشیده، خانه کبیری‌ها، مساجد قدیمی مطلب‌خان، ملاحسن، شاه، حاجی بابا و خان – دوره قاجاری، کلیساهای سورپ سرکیس و ماهلازان، امامزاده سید بهلول و… می‌باشند که بخشی از تاریخ ارزشمند این شهرستان را به تصویر کشیده اند.
از محصولات جالب توجه این شهرستان عسل و تخمهٔ گل آفتابگردان می‌باشد که شهرستان خوی از نظر تولید و کیفیت عسل رتبه نخست را در کشور به خود اختصاص داده‌است. در این شهرستان ۱۹۳ هزار کندوی مدرن و بومی وجود دارد که در حدود ۶ هزار تن عسل، معادل ۶۵ درصد عسل تولیدی ۱۳۸۷ در استان آذربایجان غربی و ۲۰ درصد عسل تولیدی کشور را شامل میشود.
همچنین بسیاری از مزارع شهرستان خوی مزرعه گل آفتابگردان است و تخمهٔ گل آفتابگردان شهرستان خوی دارای کیفیت بالایی بوده و این شهرستان یکی از مهمترین تولید کنندگان تخمهٔ گل آفتابگردان در سراسر کشور به شمار می‌آید که در ضمن طرح فرودگاه این شهرستان از نمای بالا به شکل گل آفتابگردان طراحی شده‌است.
خوی بعلت همسایگی با دو کشور خارجی در گذشته دارای اهمیت نظامی و سیاسی بوده است. صرف نظر از وضع ظاهری شهر که حاکی از تجاری بودن آن است. طبق مدارک موجود خوی از زمان‌های قدیم اهمیت بسیاری داشته است. پیش از اسلام ، شعبه ای از بزرگ راه معروف ابریشم که شرق و غرب را به هم متصل می‌نموده از خوی عبور می‌کرده است. درصدر اسلام طبق نوشته اصطخری و نقشه موجود در کتاب المسالک و الممالک ، بزرگراهی که عربستان را به ماورای خزر و ارس و اردبیل و مرکز آذربایجان وصل می‌کرده از خوی می‌گذشته است.
لازم به ذکر است، شهرستان خوی با وجود قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم تنها راه مرزی نزدیک به کشور ترکیه است. خوی تنها شهریست که مسافت آن با شهر وان در کشور ترکیه از طریق بازارچه رازی حدود یک ساعت است و همچنین فرودگاه خوی در مهر سال ۸۳ به بهره‌برداری رسیده است که هم اکنون به عنوان یک دروازه مهم توسعه شمال استان بعنوان یکی از زیباترین فرودگاه‌های کشور ایفای نقش می‌نماید
صنايع دستي خوي
عمدة صنايع دستي منطقه خوي به غير از فرش بافي در روستاهاي اطراف اين منطقه يا عشاير كوچ رو توليد مي شود. فرش بافي مهم ترين رقم توليدات صنايع دستي اين منطقه و داراي قدمتي فراوان است ساير صنايع دستي منطقه عبارتند از گليم بافي- جاجيم بافي- جل بافي- مفرش بافي- زيلوبافي- حصيربافي- سبدبافي- ريسندگي الياف- سفالگري- دست بافته هاي پشمي- در حال حاضر در حدود 1500 خانوار و تعدادي كارگاه توليدي در توليد صنايع دستي در اين منطقه مشغولند در هر خانوار به طور متوسط 5 نفر شاغل در توليد منظور گرديده كه بيشتر از 40% هزينه هاي خانوار از محل توليد صنايع دستي خانگي توسط اين افراد تأمين مي شود.
فرش و قالی
توليد فرش و قالي در خوي قدمتي ديرينه دارد بافت قالي در اين شهرستان تأثير به سزايي در ساير مناطق استان آذربايجان غربي داشته است و اكثر توليدات شهرهاي مجاور تحت تأثير فرهنگ فرش بافي در اين منطقه مي باشد معمولا مصالح مورد استفاده در بافت فرش خوي توسط گوسفندان محلي خوي و ماكو كه از پشم مرغوبي براي بافت قالي برخوردارند تأمين مي شود.
مهمترين نقشه قالي خوي ماهي در هم يا هراتي مي باشد كه عبارت است طرح يك گل معمولا گرد مركزي و 2 يا 4 برگ به شكل ماهي در اطراف آن كه در زمينه اي لوزي با مربع شكل قرار گرفته اند و به صورت واگيره اي در سراسر متن فرش تكرار مي شوند اما نقشه هاي ديگري مانند افشان تبريز- نقشه هاي نيمه شكسته و حتي افشار و نقشه سيجار هم در خوي بافته مي شود. فرش اين منطقه از نظر جنس مانند فرش زنجان است يعني فرشي است استخواني و زبر و سفت كه بزحمت حمل مي شود.
اكثراً در ابعاد كوچك ذرع و نيم- قاليچه و پرده برنگهاي سرمه اي – لاكي- كرم توليد مي شود. رج شمار آن معمولاً 40 بوده و گره مورد استفاده در بافت اين فرش گره تركي متقارن مي باشد جنس تار و پرز قالي اكثراً از پشم و پود گاهي پنبه اي مي باشد. اين فرشها توسط دارگردان ايستاده توليد مي شوند. انواع دار ثابت نيز براي فرشهاي رج پائين تر استفاده مي شود. اخيراً بافت فرشهايي با رج شمار 50 به بالا به سبك بافت تبريزي به رنگهاي مختلف در خوي متداول شده است كه اصالت منطقه اي و بومي نداشته و كار جديدي است. نقشه هراتي يا ماهي در هم خوي از شهرت جهاني برخوردار است و بافت آن بسيار متداول است
گليم بافي
گليم دست بافته اي است منقوش و 2 رويه بدون پرز و از جنس پشم و پنبه مي باشد در حال حاضر انواع گليم در شهرستان خوي و اطراف آن هم توسط زنان و هم بافندگان مرد بافته مي شود. اين فعاليت تا حدودي شكل كارگاهي داشته و در ابعاد مختلف در 5/1*4- 5/1*3 - 5/1*2 متر توليد ميگردد. نقشه اين زير انداز بومي و سنتي بوده و به صورت سينه به سينه منتقل مي گردد. و اكثراً از طرحها و نقوش شكسته و گاهي نقوش ترنج دار تشكيل مي شود. گليم توليد شده در اين منطقه همانند گليم منطقه ماكو بوده و خصوصيات مشتركي دارد امروزه بدليل رواج بيشتر فرش بافي در منطقه خوي گليم بافي تحت شعاع اين صنعت قرار گرفته و بافندگان گليم به بافت فرش روي آورده اند
فرش بافي
نوعي گليم است كه براي بستن اسباب منزل- رختخواب و ساير ضروريا ت زندگي در مسافرت مورد استفاده قرار مي گيرد و اكثراً توسط عشاير توليد شده و مصرف مي شود.
زيلوبافي
زيلو بافته اي همانند گليم است كه از الياف سلولزي و تاروپود پنبه اي تشكيل يافته زيلو رنگ بندي محدودي دارد و اكثراً در طرحهاي ساده و راه راه بافته مي شود در تابستان بخاطر خنكي اش عشاير و روستاييان از آن به عنوان زير انداز استفاده مي كنند. دستگاه مورد استفاده براي بافت زيلو در اين منطقه ايستاده است اما عشاير براي توليد آن از دستگاههاي افقي كه براحتي قابل حمل و نقل باشد استفاده مي كنند.
جل بافي
جل بافته اي است با زمينه ساده كه پس از خاتمه بافت برروي آن طرحهائي بوسيله سوزن و نخ در رنگهاي مختلف سوزن دوزي مي كنند و به عنوان تزئين براي پوشش استفاده مي شود. طريقه بافت آن همانند جاجيم است اما برخلاف جاجيم يك رويه است. بافت جل در بين عشاير و روستائيان شهرستان خوي و بيشتر براي مصارف محلي معمول است. جاجيم بافي جاجيم بافتي است بسيار پردوام و دو رويه كه بافت آن در دستگاه توسط ماسوره صورت مي گيرد از تار و پود تشكيل شده و پرز ندارد.
عرض اين بافت بين 25 تا 50 سانتي متر و طول آن نامحدود است كه پس از اتمام كار با بريدن و كنار هم قراردادن عرض جاجيم و دوختن آنها به همديگر ابعاد مورد نظر را تأمين مي كنند. انواع طرحهاي مورد استفاده در جاجيم در اين منطقه بنامهاي جولما- تليا- گچي دير ناغي (ناخن بز) اوزوح (انگشتري) معروف است. از جاجيم براي روانداز- زيرانداز- جاي لحاف تشك- روكرسي- روزيني (پوشش زين اسب) پردة سياه چادرهاي عشايري و.. استفاده مي شود. توليد جاجيم در اين منطقه اكثراً توسط عشاير معمول است جاجيم اين منطقه شباهت فراواني به نوع مشابه توليد شده در منطقه ماكو دارد و بافت آن اغلب توسط عشاير ايل جلالي صورت مي گيرد.
چيق بافي
چيق نوعي بافته زيباممزوج از پشم و موي بز با تركه گياهان تازه همانند بيد و صنوبر است كه عشاير از آن به عنوان حصار چادر استفاده مي كنند كه بافت آن در اين ناحيه مرسوم است. ايلات و عشاير اين منطقه ييلاق و قشلاق از چيق براي برپاكردن آلاچيق ها و كومه هايشان استفاده مي نمايند استراحت در زير سياه چادر در هواي گرم و مرطوب تابستان با وجود چيق لذت بخش تر است چرا كه عشاير ضمن استراحت در زير اين چادرها در حد فاصله بين تركه هاي بافته شده مي توانند براحوال احشام و گوسفندان و مرغ و خروسهاي خود نظارت داشته باشند.
ريسندگي الياف
ريسندگي دستي الياف پشمي جهت بافت گليم و فرش و نيز الياف پنبه اي براي توليد انواع نخ و طنابهاي ضخيم پنبه اي در ريسمان توسط دوك و تابيدن الياف و بافتن آنها بهم از جمله صنايع دستي متداول در بين روستائيان و عشاير اين ناحيه از استان آذربايجان غربي است.
دست بافته هاي پشمي
توليد دست بافته هاي پشمي از هنرها و صنايع دستي مناطق سردسير و دام پرور ايران است دست بافي از مهمترين صنايع مناطق كردنشنين و برخي مناطق ترك نشين استان از جمله شهرستان خوي مي باشد كه از شهرت بسزايي برخوردار است. در اين شهرستان بافت انواع محصولات پشمي همانند شال كمر- شال گردن- جليقه- جوراب پشمي مردانه و زنانه- انواع ساق بند- دست كش- كلاه در طرحها و رنگهاي مختلف و اكثراً توسط زنان خانه دار معمول است. در گذشته پشم مصرفي را خود زنان پس از خريد از عشاير مي ريسيدند اما امروزه اكثراً از نخ پشمي آماده استفاده مي كنند.
اكثر دست بافت هاي پشمي در اين منطقه توسط 5 ميل همزمان بافته مي شود كه باعث يكپارچه بودن (بدون درز دوخت و وصله) اين محصولات مي گردد. البته طريقه بافت 1 ميل و 2 ميل نيز مرسوم است كه در اين صورت بعضي قسمت هاي دست بافته مثلاً جوراب قسمت پاشنة آن جدا بافته شده و به آن متصل مي شود. هر چه نخ پشم مصرفي نازكتر باشد دست بافته ظريف تر بوده و ارزش بيشتري دارد.
سبد و حصيربافي
حصير و سبد از تركه هاي نازك و دير شكن خيس خوردة گياهاني مانند صنوبر- بيد و سنجد و يا ساقه هاي گندم توسط دست بافته و توليد مي شود تنها ابزار مورد استفاده در بافت حصير كاردك براي بريدن اضافات ساقه ها و تركه ها مي باشد. انواع حصير براي زير انداز و به شكل پرده و محافظ در برابر نور آفتاب و ... كاربرد دارد. از انواع سبد نيز براي ظروف ميوه خوري- سبد مخصوص حمل و نگهداري نان – سبد زير دست شاطر نان لواش پزي- زير ظروف داغ آشپزخانه- نگهداري حمل و انبار انواع وسايل و مواد غذايي استفاده مي شود. سبد بافي در خوي بيشتر مصرف داخلي و خود مصرفي دارد. نوع سبد بافته شده در اين منطقه تقريباً همانند روستاي معروف كوشك سراي مرند و آذربايجان شرقي است كه در امر بافت سبد و حصير شهرت جهاني دارد.
سفالگري
سفالگري در گذشته در اين منطقه مثل اكثر نقاط ايران رواج داشته است اما خوي هرگز از مناطق شاخص سفالگري ايران نبوده و اين هنر امروزه روبه زوال رفته و توليد سفال منحصر به چند كارگاه كوچك روستايي است كه به توليدات انواع گلدان كاسه و كوزه و قلك سفالي بدون لعاب اشتغال دارند.
معرفي پتانسيل ها و ظرفيت هاي سرمايه گذاري شهرستان خوي
پتانسيل هاي بخش معدن:
با دارا بودن 17 نوع ماده معدني به بهره برداري رسيده به شرح زير : 1- منيزيت 2- کروميت 3- آهک 4- پوکه معدني 5- سنگ نمک 6- مرمريت 7- تراورتن 8- سيليس 9- تالک 10-منگنز 11- سنگ گچ 12- سنگ آهن 13- کائولن 14-فلدسپات 15-گرافيت 16- بازالت 17-ميکا
پتانسيل بالايي براي فرآوري اين مواد معدني در شهرستان خوي وجود دارد که به صورت خام به داخل و خارج از کشور صادر مي گردد. از ديگر صنايع معدني فرآوري ضايعات معادن سنگ و صنايع سنگ مي باشد.
پتانسيل هاي بخش صنعت:
1- پودر لاستيک از لاستيک مستعمل 2- الياف پلي استري 3- پوشاک با برند معتبر 4- انواع پارچه های پرده ای و رومبلی 5- پاکت سيمان 6- مبلمان 7- بسته بندي ميوه، ميوه خشک و خشکبار 8-بسته بندي عسل 9-ادوات كشاورزي 10-تجهيزات پزشكي 11-كلينيك تخصصي صنعت 12-نئوپان و MDF 13-الكل از تفاله چغندر قند 14-پتروشيمي
براي دريافت ليست فرصت هاي سرمايه گذاري داراي اولويت وزارت صنعت ، معدن و تجارت و طرح هاي مورد نياز کشور که داراي توجيه اقتصادي بالايي مي باشند كليك نمائيد
براي دريافت ليست مشخصات واحد هاي توليدي و كارخانه هاي فعال و نيمه فعال شهرستان خوي كليك نمائيد
براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه سرمايه گذاري و احداث واحدهاي توليدي و ساير امور مرتبط ، به دفتر سرمايه گذاري فرمانداري شهرستان خوي مراجعه نمائيد . .
دفتر سرمايه گذاري فرمانداري شهرستان خوي با هدف حمايت از متقاضيان سرمايه گذاري و احداث واحد هاي توليدي ( تسهيل در انجام امورات اداري ، پي گيري استعلامات مربوطه از دستگاههاي ذيربط ، مشاوره و ... ) در خدمت مراجعين مي باشد
طرح شبیه سازی شهر خوی مربوط به سال 1310 ه ش
مکانهای بنفش رنگ در تصویر : مراکز حکومتی
مکانهای سبز رنگ در تصویر : مساجد
مکانهای آبی رنگ در تصویر : حمام ها
مکانهای آبی کمرنگ در تصویر : یخچال ها(محل نگهداری یخ)
مکانهای زرد رنگ در تصویر : مکتب خانه ها
مکانهای قرمز رنگ در تصویر : مراکز نظامی
مکانهای سفید رنگ در تصویر : آسیاب ها
مکانهای قهوه ای رنگ در تصویر : بازار
مکانهای طوسی رنگ در تصویر : قبرستان
“محصولات خوی“
در سال‌های گذشته به دلیل نوع خاک مزارع خوی، پنبه در آن کاشته و بهره برداری می‌شد. و این مزارع سبب به وجود آمدن نساجی در خوی شد. ولی کم کم مزارع پنبه، جای خود را به آفتابگردان (گونه باخان) داد.
صنایع دستی منطقه خوی:
فرش بافی؛
گلیم بافی؛
جاجیم بافی؛
جل بافی؛
مفرش بافی؛
زیلوبافی؛
حصیربافی؛
سبدبافی؛
ریسندگی الیاف؛
سفالگری؛
و دست بافته‌های پشمی می‌باشد…
“معادن خوی”
معادن شهر خوی عبارتند از: نمک و زغال سنگ و طلا، که فقط از معدن نمک خوی فعلاً استفاده میشود و بصورت تجارتی بعنوان نمک خوی در تمام شهرستان‌های مجاور خوی به فروش می رود.
شهر خوی کلیسا شمس تبریزی سوغات بازار ایرانگردی پوریای ولی توریستی سفر بازدید دیدنیهای جاذبه گردشگری شهر دیدنی های آثار تفریحی تاریخی نقاط مکانهای جاهای مناطق مکان اماکن طبیعی رودخانه شهرستان آرامگاه امامزاده…
“مشاهیر و سرشناسان خوی”
از خاندانهای معروف خوی، خاندان دنبلی را می‌توان نام برد، که قرنهای پی در پی درآذربایجان حکومت داشته‌اند.
(از شخصیتهای معروف خوی، می‌توان به آیت‌الله خویی، عباس زریاب خویی، محمدامین ریاحی، رحیم نوه سی، ژاله آموزگار و بهروز وثوقی، شیخ علی النقی روحانی اشاره کرد.)
“راه ترانزیت خوی”
شهرستان خوی، با وجود قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، تنها راه مرزی نزدیک به کشور ترکیه است. خوی تنها شهریست که مسافت آن با شهر وان در کشور ترکیه، از طریق بازارچه رازی حدود یک ساعت است…
“توابع خوی (شهرها و روستاها)”
قره ضیاالدین؛
فیرورق (پره)؛
ایواوغلی؛
زورآباد؛
رازی؛
بیزنده؛
بیلوار؛
پیرکندی؛
مهلزان؛
زروان (زارعان)؛
ویشلق علیا؛
ویشلق سفلی؛
باغدرق- قوروق؛
بدل آباد؛
شمس تبریزی عاشق سفر بود و عمر را به سیر و سیاحت می‌گذرانید و در یک جا قرار نمی‌گرفت، آنچنان که به روایت افلاکی «جماعت مسافران صاحبدل او را پرنده گفتندی، جهت طی زمینی که داشته است.» شمس تبریزی، در ۲۶ جمادی‌الاخر ۶۴۲ به قونیه رسید
مقبره شمس تبریزی در خوی
پیرموسی؛
چورس؛
رهال؛
پسک؛
چاوشقلی؛
دیزج؛
قطور؛
رازی؛
بدلان؛
قاپولیخ؛
سیه باز؛
قریس؛
قورشاقلو؛
قره تپه؛
زری؛
نوایی؛
حمزیان؛
گوهران؛
سعیدآباد؛
الند….
“مشاهیر خوی”
از مشاهیر شهیر خوی می‌توان این اسامی را برشمرد:
سید ابوالقاسم خویی، مرجع تقلید سابق شیعه؛
عبدالرزاق بیک دنبلی، مورخ و نویسنده معروف دوره قاجاریه؛
عبدالمومن بن محمد خویی، از نقاشان دوره اسلامی؛
علامه شیخ شهاب الدین محمد خویی، قاضی القضاه شام و از فضلای قرن هفتم هجری؛
شمس الدین احمد خوئی، از دانشمندان بزرگ جهان اسلام در قرن هفتم هجری؛
حیران خانم دنبلی، شاعره نام آور آذربایجانی…
“فرهنگ و زبان خوی”
باید یگوییم مردم شهرستان خوی، به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند. مسلمان و شیعه مذهبند. آداب و رسوم آنان تلفیقی از آیین‌های پیش از اسلام و اسلامی است.
«آثار تاریخی-باستانی و جاذبه‌های طبیعی خوی»
برج شمس تبریزی: مدفن عارف شوریده حال و مراد مولای قونیه – دوره سلجوقی یا صفوی؛
پل خاتون (خاتین کؤرپوسو) – دوره حکومت دنبلی‌ها؛
دروازه سنگی (قالا قاپیسی) – دوره ایلخانی؛
عمارت حکومتی – دوره قاجاریه…
صنایع دستی منطقه خوی:
فرش بافی؛
گلیم بافی؛
جاجیم بافی؛
جل بافی؛
مفرش بافی؛
زیلوبافی؛
حصیربافی؛
سبدبافی؛
ریسندگی الیاف؛
سفالگری؛
و دست بافته‌های پشمی می‌باشد…